Dna moczanowa to przewlekła choroba metaboliczna, wywołująca ostre bóle stawów. Pomimo tego, że znana jest od wieków, nie można jej wyleczyć. Potocznie nazywana podagrą dlatego, że w pierwszej kolejności atakuje staw dużego palca stopy, zwana też skazą moczanową i artretyzmem. Najważniejsza w leczeniu choroby jest odpowiednio zbilansowana dieta.
Ciekawostką jest, że choroba dotyka 20 razy częściej mężczyzn niż kobiety. Jeżeli zacznie się przed trzydziestym rokiem życia, często jej przebieg jest cięższy. Zwykle mężczyźni chorują między 45 a 60 rokiem życia. U kobiet choroba rozwija się znacznie później, dopiero po 65 roku, ponieważ aż do okresu menopauzy, przed wyższym stężeniem kwasu moczowego, chronią je żeńskie hormony.
Dawniej była nazywana „chorobą królów” lub „chorobą ludzi bogatych”, dzisiaj uważana jest za chorobę cywilizacyjną.
Podagra rozwój i przyczyny
Podagra rozwija się kilka, a nawet kilkanaście lat w sposób niezauważalny. Można ją wykryć tylko za pomocą badania poziomu stężenia kwasu moczowego we krwi, który z czasem odkłada się w postaci moczanów (skrystalizowanego kwasu moczowego) w stawach, ścięgnach i otaczających je tkankach. Kryształki są ostre jak brzytwa, dlatego ranią tkankę, która je otacza, w ten sposób dochodzi do zapalenia stawu, z czasem powstają tak zwane guzki dnawe.
Jedyną przyczyną rozwoju tej przewlekłej choroby jest nadmiar kwasu moczowego we krwi.
Kwas ten wydalany jest z organizmu poprzez mocz w 70%, pozostałe 30% dostaje się do przewodu pokarmowego. Jeżeli dochodzi do zaburzenia procesu wydalania, wówczas jego stężenie w krwi rośnie. Za jego wysoki poziom odpowiedzialna może być również otyłość, nadużywanie alkoholu, głodzenie się, łuszczyca. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia dny moczanowej w następstwie innych chorób, takich jak np: niewydolność nerek.
Na nadmiar kwasu moczowego wpływają takie czynniki jak:
-nieprawidłowy sposób żywienia, czyli nadmierne spożywanie tłustych potraw bogatych w białko, nieumiarkowane picie kawy oraz nadużywanie alkoholu,
-stosowanie kuracji odchudzający polegających na tak zwanej „głodówce”,
-obciążenie genetyczne.
Podagra objawy
Dna moczanowa dzieli się na kilka etapów:
- okres bezobjawowej hiperurykemii,
- ostre napady zapalenia stawów,
- okresy międzynapadowe,
- dnę przewlekłą.
Przez pierwszy okres choroba przebiega bezobjawowo. Hiperurykemia to podwyższone stężenie kwasu moczowego (taki stan określamy tym mianem, kiedy stężenie wynosi 7mg/dl.), tylko dzięki badaniu krwi można wykryć ten stan. Dna moczanowa w połowie przypadków, w pierwszej kolejności atakuje staw palca stopy, czyli podagre. Atak zazwyczaj zaczyna się w nocy lub nad ranem, jest to przeszywający, ostry ból a towarzyszy mu gorączka, obrzęk stawu i zaczerwienienie skóry. Ataki mogą się nasilać po obfitym posiłku, połączonym ze spożywaniem alkoholu. Choroba nieleczona ustępuje samoistnie i wraca po kilku dniach, tygodniach, a nawet miesiącach ze zdwojoną siłą. W przypadku nieleczenia dny moczanowej, napady choroby wracają z coraz większą częstotliwością, a przerwy między nimi są coraz mniejsze. Z czasem atakuje coraz więcej stawów: kciuk, nadgarstek, łokieć (chiragra), kolana (gonagra), bark (omagra), kręgosłup (rachidagra).
Więcej o objawach podagry na stronie: http://www.podagra.net.pl/informacje/objawy-podagry/
Nieleczona, najczęściej po pięciu do dziesięciu lat od wystąpienia pierwszych objawów, prowadzi do przewlekłego wielostawowego zapalenia dnawego. Często następstwem zapalenia są powikłania ze strony innych narządów, moczany odkładają się w mięśniu sercowym i w jego obrębie, prowadząc do choroby wieńcowej, miażdżycy lub zaburzeń rytmu serca. Uszkadzają również nerki oraz układ krążenia. Obecność kryształków moczanu niszczy i deformuje stawy, pojawiają się ubytki kostne, stawy ulegają trwałemu zniszczeniu.
Podagra dieta, profilaktyka i leczenie
Leczenie dny moczanowej polega na zmniejszeniu dolegliwości w okresie ataku, a także na zapobieganiu kolejnym nawrotom choroby. Pacjentowi podawane są niesterydowe leki przeciw zapalne oraz takie, które obniżają stężenie kwasu moczowego we krwi. Podagra jest nieuleczalna, dlatego niezwykle ważna jest zbilansowana dieta.
W diecie najważniejsze jest, aby zawierała mało puryn i mniej tłuszczu. Puryny to aromatyczne związki organiczne, których produktem końcowym jest kwas moczowy. Związki te pojawiają się w organizmie na dwa sposoby, trafiają do nas z pożywieniem przez układ pokarmowy oraz powstają podczas rozpadu komórek naszego organizmu. Tłuszcz zwierzęcy jest niewskazany, a tłuszcz roślinny należy ograniczyć do dwóch łyżek dziennie, dlatego ważna jest jakość stosowanego oleju.
Zbilansowana dieta powinna zawierać dużo warzyw i owoców , mają one duże znaczenie, gdyż wysoka zawartość błonnika pokarmowego, witaminy C oraz folianów jest niezbędna w ochronie organizmu przed chorobą. Szczególną uwagę należy zwrócić na owoce takie jak: wiśnie, porzeczki, ciemny winogron czy owoce jagody, posiadają one właściwości przeciwzapalne (tak jak leki).
Wartościowe są również ananasy bogate w bromeline, redukuje ona stan zapalny.
Skuteczny, naturalny sposób na zmniejszenie kwasu moczowego we krwi:
- jedna szklanka soku wiśniowego,
- miód,
- jeden ananas,
- półtorej łyżeczki mielonego imbiru,
- dwie łyżki stołowe kminku.
Ananasa wystarczy obrać, pokroić i zmiksować z imbirem, sokiem wiśniowym oraz kminkiem. Tak powstałą miksturę szczelnie zamykamy i odkładamy do lodówki na 10 dni. Po tym czasie nasze lekarstwo jest gotowe i szczelnie zamknięte można przechowywać do 30 dni.
Żeby ograniczyć ilość puryn w diecie oraz wspomóc nasz organizm w wydalaniu kwasu moczowego, wystarczy zastosować się do tych kilku prostych wskazówek.
Mięso należy gotować w dużej ilości wody, pozbędziemy się w ten sposób większej ilości puryn. Choremu nie wolno spożywać smażonego lub pieczonego mięsa. Ziemniaki można gotować, ale zdrowsze będą, jeżeli upieczemy je w folii aluminiowej. Zawarte w produktach zbożowych i miodzie węglowodany, wspomogą nasz organizm oraz przyspieszą wydzielanie kwasu moczowego. Sól zatrzymuję wodę w organizmie i podnosi ciśnienie tętnicze krwi, dlatego warto ją ograniczyć. Dwa litry wody w ciągu dnia to minimum, jakie należy wypijać, przed snem lub w nocy dobrze jest wypić dodatkowy litr wody, wspomoże to pracę nerek przy wydalaniu kwasu moczowego. Zaleca się ograniczenie objętości posiłków i zachowanie regularności w ich spożywaniu, tak aby ostatni wypadał na minimum cztery godziny przed snem. Nadmierne objadanie się sprzyja nawrotom choroby.
Trzeba zmienić też swój styl życia. Wskazana jest umiarkowana aktywność, choremu nie wolno się przesilać, idealny będzie basen albo jazda na rowerze. Starszym ludziom na dobre wyjdą długie spacery, najlepiej jedna godzina rano i jedna po południu. Stres również ma ogromny wpływ na nawroty choroby, warto unikać stresujących sytuacji, jeżeli to tylko możliwe. Nadwaga, a tym bardziej duża otyłość jest szkodliwa, zaleca się stosowanie diety i powolne schudnięcie. Zbyt szybka utrata wagi, może sprowokować chorobę.
Ciekawostki
Z roku 2600 p.n.e. z Egiptu, pochodzą pierwsze wzmianki o tej chorobie i zawierają opis dny palucha stopy. O dnie moczanowej wspominał nawet Mikołaj Rej w „Życie poczciwego człowieka”.
„Bo patrz, wnet z onej biesiady ano go już katarus męczy, kolera pali, flegma dusi, oczy zasiniały, nogi zapuchły, brzuch jako pudło, scyjatyka, pedogra pewna. ” (podagra dawniej pedogra).